Een meisje in haar tienerjaren. Heftig verlies, dat is elk verlies, alleen dit is heel snel gegaan krijg ik aan de telefoon te horen.
Ik bel aan. De uitvaartverzorger doet open.
Ik loop door. Geef de ouders een hand en het zusje een aai over haar bol. Moeder geeft aan dat ze haar haren nog even moet doen, boven. Natuurlijk zeg ik. De vader vertelt dat ze beneden ligt. Ik denk aan een souterrain, het blijkt op de verdieping te zijn waar we staan. Ik begreep het niet omdat hij het over beneden had. Ze ligt in de woonkamer (achter), in een mooi tienerbed met een klamboe erboven. Ze is prachtig. Bijzonder zo dichtbij, bij het gezin, zo aanwezig. Ze heeft prachtige, sprekende kleren aan, eigen.
De ouders vertellen het verhaal van haar overlijden. Vorige week leek het alsof ze een griepje had. Beetje koorts, niet fit en overgeven. De ouders vertrouwden het op een gegeven moment niet en gingen met haar naar de huisarts. Deze dacht ook een griep en misschien een vijfde of zesde ziekte omdat ze kleine plekjes had op haar lichaam. Thuis gekomen werd ze zieker en zijn ze op een later tijdstip weer naar de huisarts gegaan. Hierna direct door naar het ziekenhuis. Ze was al niet meer goed aanspreekbaar op dat moment. Doorgestuurd naar een kinderziekenhuis). Hier is van alles gedaan om haar te redden, het bleek acute leukemie. Binnen ongeveer een week na de klachten overleed zij. Niet normaal. Afschuwelijk.
De moeder en dochter halen samen de vlecht eruit. De oudste dochter had haar haren altijd los. Zo willen ze ook dat ze erbij ligt, met losse haren, dat past bij haar. In het ziekenhuis waren de haren in een vlecht gevlochten om de mooie lange haren niet te veel te laten klitten en eventueel te beschadigen door allerlei slangen en pleisters en dergelijke. Om makkelijker bij haar te kunnen.
De vlecht is eruit en haar haren worden gekamd door de moeder en het zusje. Mooi. De scheiding wordt op de juiste plek gekamd. Prachtige lange, volle mooie haren. Ze liggen langs haar gezicht. Het is opeens een andere griet. Lang is ze ook. Het zusje is tussen het kammen door een stopmotion filmpje aan het maken. Ze komt weer even kijken bij haar zus en pakt een eigen camera om ook foto’s te maken van haar zus en haar ouders. Ik vraag aan haar of dat de lievelingsknuffels zijn van haar zus. Ja, zegt ze, ik heb die ook en ze wijst naar een kleine knuffel in de hoek van het bed. Die gaan niet mee als we haar gaan verbranden zegt ze. Zo, dat is in ieder geval duidelijke taal, ik merk dat ik even terugdeins om daarna weer verder te gaan met het gesprek over de knuffel. Ik voel bewondering. Het is mooi om te zien hoe dichtbij en ‘gewoon’ de dood in dit huis een plek krijgt en heeft. Ik heb, als ik ergens vreemd binnenkom, altijd wat tijd nodig om te voelen hoe met het verlies wordt omgegaan. Nu zit ik erin.
De ouders en het zusje zijn relaxed en verdrietig. Vooral als ze dichtbij komen. Als ze een kus geven zie ik bewondering, liefde, intimiteit en besef van het verlies. Ze zijn dichtbij haar, halen haar dichtbij, het sproetenpatroon op de wangen, de kleine donshaartjes aan de rand van haar hoofd, haar mooie sieraad, haar fijne neus, haar dikke donkere wimpers, haar wenkbrauwen, de beschadiging in haar hals die door een sjaaltje wordt bedekt. De vader wil dat ook dit wordt vastgelegd omdat het aantoont dat het niet zonder slag of stoot is gegaan, dat ze het zwaar heeft gehad. Het gezin eet tussendoor een boterham en is bezig allerlei zaken te regelen zodra er even niets hoeft qua foto’s. Wat een klus. Ze was net op kamp geweest met haar klas. Ze had genoten en had het goed gehad. De klas wordt uitgenodigd om te komen kijken, om afscheid te nemen.
Ik wens hen sterkte als ik klaar ben.
De moeder laat me uit. Ik zeg dag. Loop naar buiten en besef, zoals elke keer, dat het leven gewoon door gaat. Een groot verdriet en verlies in een huis en buiten draait de wereld door. Bijzonder dat ik even in die intimiteit heb mogen rondlopen en beeld heb kunnen maken waar ik hoop dat de ouders nog vaak naar kunnen kijken en wat aan hebben. Troost, de liefde terugzien waarin ze afscheid hebben genomen van hun prachtige dochter, de warmte terugzien die ze konden geven ondanks de tranen, de rust die ze uitstraalden. Dat zou fijn zijn.
Ik laad de foto’s snel op zodat ik de opdracht af heb.
Ik krijg deze feedback:
Ik heb de foto’s goed ontvangen. De beelden spreken voor zich. Het zal een heftige reportage zijn geweest. Jouw foto’s ontroerden me op een of andere manier meer dan gebruikelijk. Dank voor je inzet.
Als de ouders er ook zo over denken dan heb ik mijn werk goed gedaan.
